Wszystko co powinieneś wiedzieć o ciemnym oleju w silniku
Olej silnikowy ściemniał już po przejechaniu kilkuset km – czy jest się czego bać?
Wśród właścicieli i użytkowników aut wciąż dominuje opinia, że czarny kolor oleju świadczy o jego nadmiernym zużyciu. A jednak, ciemnienie oleju nie zawsze jest sygnałem do jego natychmiastowej wymiany. Jaki kolor powinien mieć olej w silniku i dlaczego jego barwa się zmienia? Przyczyn ciemnienia oleju może być wiele – często właśnie zmiana koloru jest dowodem na skuteczność i wysoką jakość oleju.
Jaki powinien być olej po wymianie?
Po powrocie z serwisu, gdzie zmieniono w naszym aucie olej, wielu kierowców zastanawia się, dlaczego kolor oleju jest ciemny. Zazwyczaj pierwszym, co przychodzi wtedy do głowy, jest to, że warsztat nie wymienił oleju lub użył takiego złej jakości. W wielu przypadkach podobne myślenie jest absolutnie błędne. Czernienie oleju to proces naturalny. Co za niego odpowiada?
Dlaczego olej silnikowy zmienia kolor?
Za ciemnienie oleju odpowiada dodatek tzw. cząstek stałych. Są to maleńkie cząstki nie do końca spalonego paliwa powstałe w komorach spalania. Drobiny te są obecne głównie w dieslach, pojawiają się jednak i w silnikach benzynowych. Część spalin nie zostaje usunięta i miesza się z olejem w silniku, w wyniku czego olej zmienia kolor na ciemny. Warto wiedzieć, że to, co trafia do oleju, w nim pozostaje. Filtry w układzie wydechowym zatrzymują dużą część cząstek stałych i zapobiegają ich wydostawaniu się z auta, ale nie chronią one oleju.
Do niedawna nie przejmowano się emisją cząstek stałych. Co ciekawe, nowoczesne silniki benzynowe produkowały ich dużo więcej niż te starsze. Obecnie emisję cząstek stałych określają ścisłe normy. Samochody wyposaża się w specjalne filtry cząstek stałych, które zapobiegają zanieczyszczaniu środowiska. To, że spaliny nie są widoczne, nie oznacza jednak, że ich nie ma.
Czy olej silnikowy zawsze zmienia kolor?
Nowy olej silnikowy ma zazwyczaj słomkowy lub bursztynowy kolor. To, jak szybko świeżo wymieniony olej ściemnieje, zależy w dużej mierze od rodzaju silnika. W dieslach ciemnienie oleju to kwestia kilku godzin, w samochodach benzynowych dzieje się to nieco wolniej. W autach zasilanych gazem olej zazwyczaj nie zmienia znacząco barwy (co nie oznacza, że nie trzeba go wymieniać). W niektórych samochodach olej zmienia barwę na ciemniejszą już po kilkunastu kilometrach jazdy, w innych – pozostaje transparentny przez cały okres użytkowania.
To, jak szybko olej zmieni barwę, zależne jest od szeregu czynników i nie określają tego żadne szczegółowe normy. Samochód zawsze emituje pewną ilość cząstek stałych, a spaliny w każdym aucie zmieszają się, więcej lub mniej, z olejem. Pamiętajmy też, że podczas wymiany oleju nowy płyn zazwyczaj miesza się z resztką starego oleju silnikowego i brudem. Wielu kierowców liczy na to, że zużyty olej zostanie zlany do końca – w większości przypadków nie jest to jednak możliwe. Silnik często jest także zanieczyszczony (powstaje nagar), co jest efektem jego zwykłego użytkowania.
Kolor oleju nie wpływa na jego skuteczność. Olej to nie tylko środek smarny. Zawarte w nim dodatki uszlachetniające pomagają w utrzymaniu silnika w czystości, zmniejszają opory tarcia, poprawiają rozruch chłodnego silnika, zapobiegają też korozji. Olej poprawia chłodzenie silnika, bierze też udział m.in. w wygłuszaniu jednostki. To, jak dobrze działać będzie nasze auto, zależy w dużej mierze właśnie od oleju. Specjaliści radzą, by olej wymieniać nie co 30 tys. km, a już co 10-15 tys. km lub co roku. W czasie długiej eksploatacji oleju jego właściwości spadają – nie jest możliwe, by olej działał bez zarzutu po kilkudziesięciu tysiącach km. Aby przed wymianą dobrać odpowiedni olej silnikowy, nie można kierować się wyłącznie jego lepkością. Warto zapoznać się z klasami jakościowymi oleju – zgodnymi z normami ACEA, API. Równie ważne będą indywidualne wymogi producenta umieszczone w książce serwisowej.
Nie ulega wątpliwości, że praca silnika jest ściśle powiązana z olejem, a im częściej go wymieniamy – tym silnik lepiej działa.
